Περί αναπαραγωγής...

[Maverick]

Αποφάσισα να γράψω αυτό το άρθρο σχετικά με τη διαδικασία αναπαραγωγής των μονομάχων με σκοπό να καλύψει ορισμένες απορίες εκείνων που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στο συναρπαστικό αυτό κομμάτι του χόμπι μας. Κυρίως το έγραψα για όσους δεν έχουν πρόσβαση στο υπέροχο αντίστοιχο άρθρο της Μάριελ στο περιοδικό «Ενυδρείο» και για να υπάρχει ως γρήγορη αναφορά στο φόρουμ. Οι μέθοδοι που προτείνω παρακάτω έχουν προκύψει από συνδυασμό πληροφοριών από διάφορα βιβλία, sites και συζητήσεις που στην πορεία έχουν ενωθεί με προσωπικές μου εμπειρίες (αποτυχίες και επιτυχίες) για να πάρουν τη μορφή αυτή. Σε καμία περίπτωση δεν υποστηρίζω ότι αυτός είναι ο ένας και μοναδικός ή ο «σωστός» τρόπος (υπάρχουν πάρα πολλές διαφορετικές τεχνικές), απλά είναι ένας τρόπος που για εμένα προσωπικά αποδίδει και είναι σχετικά εύκολος να εφαρμοστεί από τον καθένα. Καλό διάβασμα λοιπόν!

1. Προετοιμασία (conditioning)

Πρώτα απ’ όλα σχεδιάζουμε στο μυαλό μας την όλη διαδικασία της αναπαραγωγής. Δηλαδή τι θα χρειαστούμε, το κόστος των υλικών και των τροφών, το χρόνο που απαιτείται για την προετοιμασία και τα ταΐσματα, τη διάρκεια που κρατάει η εκτροφή μέχρι να μεγαλώσουν τα μικρά (περίπου 3 μήνες), καθώς και τι θα τα κάνουμε όταν μεγαλώσουν.
Διαλέγουμε για αναπαραγωγή ενήλικα και υγιή ψάρια, τα οποία είναι προτιμότερο να είναι και παρόμοιου μεγέθους. Αν δεν είναι, τότε καλύτερα να χρησιμοποιήσουμε ένα μεγαλύτερο αρσενικό με ένα πιο μικρόσωμο θηλυκό (Εικόνα 1) παρά το αντίστροφο, διότι αν το αρσενικό είναι μικρότερο από το θηλυκό υπάρχει περίπτωση να μην μπορεί να «τυλιχτεί» γύρω του κατά τον εναγκαλισμό με αποτέλεσμα να μη ζευγαρώσουν (μου έχει συμβεί!).



Εικόνα 1: Μεγαλύτερο αρσενικό με μικρότερο θηλυκό

Αφού λοιπόν διαλέξουμε το ζευγάρι της αρεσκείας μας , θα πρέπει πριν εισάγουμε τα ψάρια στο ενυδρείο εκτροφής να τα προετοιμάσουμε κατάλληλα ώστε να μεγιστοποιήσουμε τις πιθανότητες αναπαραγωγής. Η σωστή προετοιμασία του ζευγαριού (conditioning) οδηγεί επίσης σε αύξηση του αριθμού και βελτίωση της ποιότητας των αβγών. Ουσιαστικά η προετοιμασία δεν είναι τίποτε άλλο παρά καθημερινό τάισμα των ψαριών με τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες για τουλάχιστον 1 εβδομάδα πριν το ζευγάρωμα. Ιδανικές τέτοιες τροφές είναι τα bloodworms και οι νύμφες κουνουπιών, τροφές που μπορούμε να προμηθευτούμε ζωντανές, κατεψυγμένες (η πιο ασφαλής και θρεπτική λύση) ή αποξηραμένες. Ακόμη, κάποιες βιομηχανικές τροφές (όπως π.χ. η Atison’s Betta Pro) έχουν αποδειχθεί αρκετά καλές για την περίοδο προετοιμασίας. Κάτι που φαίνεται να επάγει την ωογένεση στα θηλυκά (δηλαδή το σχηματισμό και την ωρίμανση των αβγών στην κοιλιά του) , είναι η συχνή οπτική επαφή με το αρσενικό (κυρίως από προσωπικές παρατηρήσεις). Για το λόγο αυτό καλό είναι, κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας, να τοποθετούνται τα ενυδρεία των 2 ψαριών δίπλα δίπλα με ένα διαχωριστικό χαρτόνι ανάμεσα και να τους επιτρέπεται ορισμένες φορές τη μέρα να βλέπονται για κάποια λεπτά. Τα αβγά στο θηλυκό είναι ορατά στο πλάι του σώματος πάνω από την έδρα, ειδικά σε ανοιχτόχρωμους τύπους (Εικόνα 2).



Εικόνα 2: Αβγά σε cambodian red θηυλικό

Κατά την περίοδο της προετοιμασίας, μπορούμε παράλληλα να στήσουμε το ενυδρείο αναπαραγωγής. Ένα ενυδρείο 40-50 λίτρων είναι ιδανικό για το ζευγάρωμα και το μεγάλωμα (grow-out) ενός λογικού αριθμού μικρών στη συνέχεια. Η θερμοκρασία του νερού θα πρέπει να είναι ελαφρά ανεβασμένη (27-29C)σε σχέση με αυτή που διατηρούσαμε τα ψάρια (24-26C). Αυτό είναι γνωστό ότι βοηθάει στην τόνωση του ανοσοποιητικού των ψαριών, ενώ θα βοηθήσει αργότερα και τα μικρά να αναπτυχθούν γρηγορότερα. Για το λόγο αυτό μπορούμε να ανεβάσουμε στα ίδια επίπεδα και τη θερμοκρασία των ενυδρείων του ζευγαριού ήδη από την περίοδο προετοιμασίας, ώστε να εγκλιματιστούν γρηγορότερα μετά στο ενυδρείο αναπαραγωγής. Το pH όπως και η σκληρότητα του νερού, θα πρέπει να είναι όμοια με εκείνα στα ενυδρεία που διατηρούμε το ζεύγος. Ιδανικά το pH θα πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ του 6 και του 7,5 και η σκληρότητα να έιναι μικρότερη από 20-25dGH (dKH<10), χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι αν αποκλίνουμε λίγο από αυτές τις τιμές δεν θα έχουμε αποτελέσματα, καθώς είναι πιο σημαντικό να υπαρχει σταθερότητα στις συνθήκες. Η στάθμη του νερού θα πρέπει να είναι γύρω στα 15 εκατοστά, ώστε το αρσενικό με το θηλυκό να διατηρούν συνεχή οπτική επαφή και για να μπορεί το αρσενικό ευκολότερα να πιάνει τα αβγά που πέφτουν από τη φωλιά μετά το ζευγάρωμα. Για το λόγο αυτό, αλλά και για να γίνεται ευκολότερα το καθάρισμα του βυθού με σιφόνι αργότερα, καλό είναι να μην υπάρχει υπόστρωμα στο βυθό. Η προσθήκη φύλλων ινδικής αμυγδαλιάς (Indian almond leaves) ή εκχυλίσματος από αυτά (π.χ. το Atison’s Betta Spa) φαίνεται να βοηθά στη δημιουργία ιδανικών συνθηκών για το ζευγάρωμα, ενώ υποστηρίζεται ότι έχουν και αντιμικροβιακή δράση. Συνήθως τοποθετούμε στο ενυδρείο ένα αντικείμενο που επιπλέει για να κατασκευάσει ο αρσενικός τη φωλιά του από κάτω, ώστε να μη σκάνε οι φυσαλίδες από τον αέρα και τις σταγόνες που πέφτουν από το καπάκι. Ένα πλαστικό ποτηράκι από Styrofoam (αυτά που είναι για ζεστά ροφήματα) κομμένο στη μέση κατά μήκος, είναι ιδανικό γι’ αυτή την περίπτωση (Εικόνα 3). Ακόμα, χρειαζόμαστε ένα πλαστικό διαφανές δοχείο ή κύλινδρο (π.χ. μπουκάλι πορτοκαλάδας κομμένο στο επάνω και το κάτω μέρος), στο οποίο θα τοποθετηθεί το θηλυκό όταν εισάγουμε τον αρσενικό στο ενυδρείο για να την προστατέψουμε (ακόμα και μία μεγάλη γεννήστρα για guppies κάνει). Καλό είναι το νερό μέσα στο δοχείο να επικοινωνεί με το νερό του ενυδρείου (κάνοντας μικρές τρύπες π.χ.) ώστε και να ανανεώνεται αλλά και να κυκλοφορούν οι φερομόνες που εκκρίνουν τα ψάρια στο νερό. Άφθονα υδρόβια φυτά που επιπλέουν (φακή) ή αιωρούνται (κερατόφυλλο, egeria, java moss) είναι απαραίτητα για την παραγωγή infusoria – δηλαδή μικροοργανισμών που θα αποτελέσουν τροφή για τα μικρά τις πρώτες 2-3 μέρες – αλλά και ως κρυψώνες για το θηλυκό πριν και μετά το ζευγάρωμα. Για να αυξήσουμε την παραγωγή infusoria μπορούμε μετά το στήσιμο του ενυδρείου να του βάλουμε έντονο φωτισμό (αν δεν έχει) και να το αφήσουμε μερικές μέρες. Το καπάκι του ενυδρείου πρέπει να κλείνει καλά και να διατηρούνται υψηλά επίπεδα υγρασίας στο στρώμα του αέρα πάνω από την επιφάνεια αφενός για να μην καταστρέφεται η φωλιά από μπουρμπουλήθρες του αρσενικού από τυχόν ρεύματα αέρα αλλά κυρίως για να μην έχουν πρόβλημα τα μικρά όταν θα αρχίσουν να χρησιμοποιούν το λαβύρινθό τους. Αν δεν κλείνει το καπάκι (ή δεν έχουμε καπάκι), μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πλαστική μεμβράνη (που χρησιμοποιούμε στα φαγητά) αφήνοντας μία μικρή τρυπούλα για να ανανεώνεται το οξυγόνο. Eίναι προτιμότερο να έχουμε ήδη τοποθετήσει μέσα στο ενυδρείο ένα απλό φιλτράκι σπόγγου (με αεραντλία) πριν το ζευγάρωμα, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί αργότερα κατά το μεγάλωμα των μικρών. Τέλος, όσο προετοιμάζουμε τα ψάρια μας για το ζευγάρωμα, καλό είναι να συγκεντρώσουμε τα υλικά που χρειάζονται για την παραγωγή Artemia που θα αποτελέσει την κύρια τροφή των μικρών στη συνέχεια (πληροφορίες εδώ: http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=44882 και εδώ http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=28756). Συνίσταται να κάνουμε και μία δοκιμαστική καλλιέργεια για να βεβαιωθούμε πως όλα πάνε καλά και να μη βρεθούμε προ δυσάρεστων εκπλήξεων την τελευταία στιγμή...



Εικόνα 3: Κομμένο ποτηράκι από styrofoam για την κατασκευή της φωλιάς

2. Εισαγωγή του ζευγαριού

Στο ενυδρείο αναπαραγωγής πρώτα μπαίνει το θηλυκό για να εξοικειωθεί με το χώρο. Η μεταφορά πρέπει να γίνει με σωστό εγκλιματισμό ώστε να μη στρεσαριστεί πολύ το ψάρι. Αφού λοιπόν την αφήσουμε μερικές ώρες να γνωρίσει το χώρο, την τοποθετούμε στο προστατευτικό δοχείο ή κύλινδρο και βάζουμε τον αρσενικό στο ενυδρείο, πάλι προσέχοντας τον εγκλιματισμό. Αυτό μπορεί να γίνει και ανάποδα, δηλαδή να μπει πρώτα το αρσενικό και μετά το θηλυκό κατευθείαν μέσα στο δοχείο ή τον κύλινδρό του. Από τη στιγμή που θα μπουν στο ενυδρείο εκτροφής τα δύο ψάρια, σταματάμε το τάισμα, μέχρι να απομακρυνθούν από αυτό μετά το ζευγάρωμα. Εκείνος σχεδόν αμέσως θα αρχίσει την επίδειξη (flare) προς το θηλυκό, ενώ εκείνη από τη μεριά της μπορεί να ανταποδώσει το flare ή να είναι τελείως ντροπαλή με κλειστά πτερύγια. Στη συνέχεια ο αρσενικός, συνήθως κατά τη διάρκεια της νύχτας, θα κατασκευάσει τη φωλιά του από μπουρμπουλήθρες κάτω από το ποτηράκι που τοποθετήσαμε (μπορεί να μην του αρέσει το μέρος και να διαλέξει άλλο).
Για να απελευθερώσουμε το θηλυκό, θα πρέπει να έχουμε κάποιες ενδείξεις ότι είναι έτοιμη για το ζευγάρωμα. Η κύρια ένδειξη είναι η εμφάνιση κάθετων ανοιχτόχρωμων γραμμών στο σώμα της. Επίσης ο ωοαποθέτης (ovipositor) της θα πρέπει να διακρίνεται καθαρά ως άσπρο στίγμα που προεξέχει ακριβώς δίπλα στην έδρα (Εικόνες 4 και 5). Τέλος η συμπεριφορά της αποτελεί ένδειξη για το κατά πόσο είναι έτοιμη για το ζευγάρωμα. Μία συνήθης συμπεριφορά είναι να προσπαθεί να βγει από το δοχείο και να θέλει να πάει προς τη μεριά του αρσενικού. Εδώ πρέπει να διευκρινιστεί ότι σε ανοιχτούς χρωματικούς τύπους (cambodian, opaque, white, cellophane κτλ) οι κάθετες γραμμές στο σώμα δεν είναι ορατές, οπότε θα πρέπει να στηριχτούμε στα υπόλοιπα στοιχεία. Μια καλή στιγμή για την απελευθέρωση του θηλυκού είναι λίγο πριν σβήσουν τα φώτα το βράδυ, ώστε ακόμα και αν δεν είναι τελείως έτοιμη, να μην μπορεί να την κυνηγήσει και να την τραυματίσει ο αρσενικός. Με την τακτική αυτή, θα βρείτε τα ψαράκια σας να ζευγαρώνουν την επόμενη μέρα το πρωί αν όλα πάνε καλά. Αν δεν έχει γίνει τίποτα και το θηλυκό απλά κρύβεται στο ενυδρείο, το τοποθετούμε πάλι στο προστατευτικό δοχείο και ξαναπροσπαθούμε πιο μετά. Σίγουρα θα υπάρξει κάποιο κυνηγητό και τσιμπήματα στα πτερύγια, αλλά θα πρέπει να προσέχουμε να μείνει σε λογικά πλαίσια.



Εικόνα 4: Εμφανείς κάθετες γραμμές και ωοποθέτης σε θηλυκό


Εικόνα 5: Κάθετες γραμμές και ωοαποθέτης κατά το ζευγάρωμα

3. Ζευγάρωμα

Όταν θα είναι έτοιμο γα το ζευγάρωμα, το θηλυκό κολυμπάει προς τη φωλιά και τον αρσενικό και στέκεται εκεί με το κεφάλι προς τα κάτω σχεδόν ακίνητο. Στη συνέχεια ο αρσενικός την ακουμπά με το κεφάλι του στα πλάγια του σώματός της μέχρι να τη γυρίσει ανάποδα και να την αγκαλιάσει με το σώμα του (εναγκαλισμός, Εικόνα 6 και βίντεο). Τα ψάρια μένουν λίγα δευτερόλεπτα έτσι καθώς το θηλυκό απελευθερώνει έναν αριθμό αβγών ενώ το αρσενικό το σπέρμα του. Η γονιμοποίηση των αβγών συμβαίνει σε λίγα δευτερόλεπτα, αφού το σπέρμα του αρσενικού δεν επιβιώνει για πολύ ώρα στο νερό. Στη συνέχεια το αρσενικό αφήνει το θηλυκό (μοιάζει σχεδόν αναίσθητο) και σπεύδει να μαζέψει τα αβγά με το στόμα του πριν πέσουν στο βυθό και τα τοποθετεί στη φωλιά (Εικόνα 7 και βίντεο). Αν μερικά φτάσουν στον πυθμένα τα μαζεύει και αυτά, οπότε ένα μαύρο χαρτόνι κάτω από το ενυδρείο τον βοηθάει να τα ξεχωρίσει καλύτερα. Πολλές φορές ακόμα και το θηλυκό βοηθάει στη συλλογή των αβγών και στην τοποθέτησή τους στη φωλιά (μερικά θηλυκά δεν κάνουν τίποτα ενώ άλλα τρώνε όσα δεν προλαβαίνει να μαζέψει ο αρσενικός). Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται πολλές φορές και το ζευγάρωμα μπορεί να κρατήσει από 2 έως 6 ώρες (!). Όταν το ζευγάρωμα ολοκληρωθεί και το θηλυκό δεν έχει άλλα αβγά, το αρσενικό θα το κυνηγήσει μακριά από τη φωλιά διότι το αντιλαμβάνεται ως απειλή για τα αβγά. Τότε θα πρέπει να το αποσύρουμε από το ενυδρείο αναπαραγωγής και να το επιστρέψουμε στο ενυδρείο του προσέχοντας τον εγκλιματισμό και τις συνθήκες του νερού, ώστε να επουλωθούν τα σκισίματα στα πτερύγιά του από τα κυνηγητά.



Εικόνα 7: Εναγκαλισμός


Εικόνα 8: Φωλιά με αβγά


Βίντεο: Ζευγάρωμα


Ο αρσενικός θα πρέπει να μείνει με τα αβγά και τα νεοεκκολαφθέντα μικρά για περίπου τρεις μέρες, μέχρι δηλαδή να αρχίσουν να κολυμπάνε ελεύθερα, ώστε να τα προσέχει και να τα επαναφέρει στη φωλιά αν πέσουν από αυτή. Επίσης, τρώει τα αγονιμοποίητα αβγά ώστε να μην αναπτυχθούν μύκητες και εξαπλωθούν και στα υγιή. Πολλές φορές, παρατηρούνται ορισμένα αρσενικά (κυρίως τα άπειρα και μικρά σε ηλικία) να τρώνε τα αβγά όταν πέφτουν αντί να τα επαναφέρουν στη φωλιά. Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να τον αποσύρουμε από το ενυδρείο αναπαραγωγής και να τον επιστρέψουμε στο ενυδρείο του με προσοχή και στη συνέχεια να προσπαθήσουμε να μεγαλώσουμε τα μικρά χωρίς αυτών (τα ποσοστά εκκόλαψης και επιβίωσης θα είναι πολύ μικρά). Συνήθως με τον καιρό και μετά από 2-3 ζευγαρώματα, σταματούν την κακή αυτή συνήθεια (αν μετά από 2-3 προσπάθειες συνεχίζουν να τρώνε τα αβγά, θα πρέπει να ξαναπροσπαθήσουμε με διαφορετικό αρσενικό). Την περίοδο που ο αρσενικός προσέχει τα αβγά, είναι καλό να του αφήνουμε ανοιχτό το φως και κατά τη διάρκεια της νύχτας, ώστε να μπορεί να μαζεύει και τότε τα αβγά αν πέσουν από τη φωλιά. Ούτε τώρα χρειάζεται να τον ταΐσουμε (άλλωστε το πιο πιθανό είναι ότι δε θα φάει έτσι κι αλλιώς).

4. Εκκόλαψη των αβγών - οι πρώτες μέρες

Ο χρόνος που απαιτείται για την εκκόλαψη των αβγών εξαρτάται από την θερμοκρασία που διατηρούμε στο ενυδρείο και κυμαίνεται από 1 έως 2 ημέρες. Τα μικρά (fry) μόλις βγουν από το αβγό, κρέμονται κατακόρυφα από τη φωλιά με το κεφάλι προς τα πάνω και την ουρά προς τα κάτω (Εικόνα 9). Κοιτάζοντας κάτω από τη φωλιά, μπορεί κανείς να δει εκατοντάδες ουρίτσες να κρέμονται ανάμεσα στις φυσαλίδες και έτσι μπορούμε να κάνουμε εκτίμηση του αριθμού των μικρών. Στο στάδιο αυτό, τα μικρά δεν τρέφονται ενεργητικά (δηλαδή δεν κυνηγάνε για να τραφούν), αλλά καταναλώνουν τα αποθέματα του λεκιθικού τους σάκου. Επειδή δεν μπορούν να κολυμπήσουν σωστά, ο αρσενικός είναι ακόμα απαραίτητος για να τα πιάνει και να τα επαναφέρει στη φωλιά αν πέσουν από αυτή. Το στάδιο αυτό είναι πολύ κρίσιμο καθώς τώρα πραγματοποιείται η πλήρωση της νηκτικής κύστης των μικρών. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να προσέξουμε η επιφάνεια του νερού να είναι καθαρή και να μην υπάρχει επάνω σε αυτή φιλμ από πρωτεΐνες και λίπη (που σχηματίζεται αν μείνει ανοιχτό το ενυδρείο), καθώς αυτό εμποδίζει τα μικρά να πάρουν την πρώτη τους «ανάσα» και να γεμίσουν τη νηκτική τους κύστη.



Εικόνα 9: Ένα μικρό λίγες ώρες μετά την εκκόλαψη (κατακόρυφο στάδιο)

Μετά από άλλες 1 έως 2 ημέρες (πάλι ανάλογα τη θερμοκρασία του νερού), τα ψαράκια θα έχουν περάσει στο επόμενο στάδιο κατά το οποίο έχουν γεμίσει τη νηκτική τους κύστη, με αποτέλεσμα να έχουν πλέον οριζόντια θέση στο νερό και να κολυμπούν ελεύθερα (Εικόνα 10). Σε αυτό το στάδιο τα μικρά ξεκινούν να κυνηγούν διάφορους μικροοργανισμούς για την τροφή τους και πλέον είναι ώρα να απομακρύνουμε τον αρσενικό και να τον επιστρέψουμε στο ενυδρείο του με προσοχή για να ανακάμψει από την υπερπροσπάθεια. Με τη διαδικασία που περιγράφηκε στην ενότητα της προετοιμασίας, θα έχουν αναπτυχθεί αρκετοί μικροοργανισμοί στο νερό για να καλύψουν τις διατροφικές ανάγκες των μικρών τις πρώτες αυτές μέρες. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στο καπάκι του ενυδρείου το οποίο θα πρέπει να κλείνει πολύ καλά ώστε να διατηρείται υψηλή η θερμοκρασία και η υγρασία στον αέρα πάνω από την επιφάνεια του νερού, καθώς τώρα αρχίζει να αναπτύσσεται ο λαβύρινθος των μικρών και είναι πολύ ευαίσθητα σε ασθένειες από τα κρύα ρεύματα.



Εικόνα 10: Μικρό 2-3 ημερών που κολυμπα οριζόντια

5. Μεγάλωμα των μικρών (grow-out)

Σε 2-3 μέρες από όταν ξεκινούν να κολυμπούν ελεύθερα, τα στόματα των μικρών θα είναι αρκετά μεγάλα ώστε να μπορούν να τραφούν με ναύπλιους Artemia sp. (μερικά μπορεί να αρχίσουν ακόμα πιο νωρίς). Οι ναύπλιοι, θα πρέπει να προσφέρονται στα μικρά όσο το δυνατόν πιο γρήγορα μετά την εκκόλαψή τους (των ναυπλίων), ώστε να διατηρούν τα αποθέματα λεκίθου που διαθέτουν τις πρώτες ώρες (συνεπώς και τη θρεπτική τους αξία). Το τάισμα θα πρέπει να γίνεται τουλάχιστον 3 φορές τη μέρα. Για να μην έχουμε λοιπόν 3 διαφορετικές καλλιέργειες, μπορούμε να έχουμε μόνο μία που θα συλλέγουμε κάθε πρωί και από αυτή, θα ταΐζουμε μία δόση κανονικά το πρωί και την υπόλοιπη την κρατάμε στο ψυγείο σε λίγο αλατόνερο για να την προσφέρουμε το μεσημέρι και το βράδυ. Στις χαμηλές θερμοκρασίες του ψυγείου, ο μεταβολισμός των ναυπλίων ελαχιστοποιείται και έτσι διατηρούν τη λέκιθό τους (και πάλι, πληροφορίες εδώ: http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=44882). Την πρώτη φορά, ταΐζουμε ελάχιστα και παρατηρούμε αν τρώνε όντως τα μικρά. Μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε αν έχουν φάει από τις φουσκωμένες πορτοκαλί κοιλιές τους (Εικόνα 11).




Εικόνα 11: Μικρά που (παρα)τρώνε Artemia


Από τη στιγμή που τα μικρά αρχίσουν να τρώνε Artemia, η ανάπτυξή τους είναι ταχύτατη και ανάλογη είναι και η αύξηση της αμμωνίας στο νερό από το μεταβολισμό τους και από την τροφή που δεν τρώγεται και πεθαίνει (αν και ζει αρκετές ώρες στο γλυκό νερό). Για το λόγο αυτό, στο σημείο αυτό θέτουμε σε λειτουργία το μικρό φίλτρο σπόγγου που έχουμε από πριν τοποθετήσει στο ενυδρείο. Η ροή του αέρα θα πρέπει να είναι πολύ χαμηλή, ώστε να μη δημιουργούνται ισχυρά ρεύματα. Επίσης, επιβάλλεται προσεκτικός καθαρισμός του βυθού από τις ακαθαρσίες και την τροφή καθημερινά, με ένα μικρό σιφόνι (π.χ. φτιαγμένο από σωληνάκι αερισμού και καλαμάκι) . Αντί για αλλαγές νερού, προσθέτουμε κάθε 2-3 μέρες μικρές ποσότητες από καθαρό νερό (αποχλωριωμένο και στην ίδια θερμοκρασία με το νερό του ενυδρείου) πολύ προσεκτικά, μέχρι κάποια στιγμή να γεμίσει το ενυδρείο (υπενθυμίζω ότι ήταν σχεδόν στο μισό καθώς η στάθμη ήταν στα 15 εκατοστά). Από εκείνο το σημείο και μετά μπορούμε να κάνουμε κανονικά αλλαγές νερού δίνοντας όμως ιδιαίτερη προσοχή στο να είναι όμοιες οι συνθήκες. Εάν τα μικρά είναι πολλά, θα πρέπει αργότερα να μεταφερθούν σε μεγαλύτερο ενυδρείο εκτροφής, ώστε να μεγαλώσουν χωρίς προβλήματα.
Όταν πια θα είναι πολύ μεγάλα για να φάνε Artemia (Εικόνα 12), αρχίζουμε να ταΐζουμε κανονικά ότι τρώνε και τα ενήλικα ψάρια μας (τα κατεψυγμένα bloodworms είναι από τις αγαπημένες τους τροφές). Τα αρσενικά θα αρχίσουν να δηλώνουν την παρουσία τους με flaring και τσακωμούς, οπότε θα πρέπει να αρχίσουμε να τα χωρίζουμε. Τα θηλυκά (που προέρχονται από την ίδια γέννα εννοείται) συνήθως δεν προκαλούν προβλήματα και μπορούν να παραμείνουν μαζί.



Εικόνα 12: Αρκετά αναπτυγμένα μικρά



Οποιοδήποτε σχόλιο, επισήμανση και διόρθωση είναι καλοδεχούμενα.


Καλές αναπαραγωγές!

[Πάνος]

φοβερο αρθρο!!! πολυ καλα συγκεντρωμενη δουλεια και εικονογραφημενη..

[j.p.]

πάρα πολύ καλό. ολοκληρωμένο και κατανοητό.μπράβο!!! μπορεί να είναι οδηγός για όποιον θέλει να ασχοληθεί με την αναπαραγωγή αυτών των υπέροχων ψαριών.

[maikl]

..υ.γ...μετρησεις για kh,gh ειχε ή εγω δεν τις

[Maverick]

Αρχική Δημοσίευση από lmaikl

..υ.γ...μετρησεις για kh,gh ειχε ή εγω δεν τις

fixed

[Γιώργος Κ]

Πολυ επεξηγηματικο και κατανοητο αρθρο!!

Αρχική Δημοσίευση από Maverick

Ιδανικά το pH θα πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ του 6 και του 7,5 και η σκληρότητα να έιναι μικρότερη από 20-25dGH,

Χρησιμοποιεις οσμωση και παιρνεις αυτες τις μετρησεις?? Kh ποσο ειναι?

Λογικα το αεροφιλτρο εχει στρωμμενα υλικα... γιατι να ανεβαινει η αμμωνια? Γιατι εχει σπογγο το αεροφιλτρο και οχι siporax?

[Maverick]

Αρχική Δημοσίευση από georgarask

Πολυ επεξηγηματικο και κατανοητο αρθρο!!

Χρησιμοποιεις οσμωση και παιρνεις αυτες τις μετρησεις?? Kh ποσο ειναι?

Λογικα το αεροφιλτρο εχει στρωμμενα υλικα... γιατι να ανεβαινει η αμμωνια? Γιατι εχει σπογγο το αεροφιλτρο και οχι siporax?

Αγαπητέ δεν αναφέρομαι σε δικές μου μετρήσεις, μιλάω για το τι είναι καλύτερο για τα ψαράκια. Το κΗ πρεπει να είναι μικρότερο από 10 (είχα ξεχάσει να το αναφέρω). Οι δικές μου αναπαραγωγές έγιναν όλες στο Ηράκλειο Κρήτης, όπου το νερό της βρύσης είχε pΗ κοντά στο 8, dGh>25 και dΚΗ~12 και δεν αντιμετώπισα προβλήματα στο ζευγάρωμα ή στο μεγάλωμα των μικρών. Γιαυτό αναφέρθηκα στη σταθερότητα των συνθηκών κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγής και του μεγαλώματος των μικρών ως πιο καθοριστικό παράγοντα.

Στο δεύτερο κομμάτι αναφέρομαι στην παραγωγή αμμωνίας που αυξάνεται αλλά αντιμετωπίζεται με το φίλτρο. To φίλτρο μπορεί να περιέχει ότι υλικό θέλουμε, απλά προτιμώ γενικώς το φίλτρο με αέρα και σπόγγο επειδή δε δημιουργεί ρευματα ενώ οι φυσαλίδες αναταράσσουν την επιφάνεια και δεν δημιουργείται αυτό ανεπιθύμητο το φιλμ.

[chemical mac]

Γι αυτό χρειάζεται ένας σαμάνος

[SOCRATIS]

Θαυμάσιες φωτογραφίες και ιδιαιτέρως κατανοητό κείμενο .
Εν ολίγοις, εξαιρετικό άρθρο.

[Tolis]

Τα θερμα μου συγχαρητηρια!

[agnos]

Μπράβο φιλαράκι το άρθρο σου ήρθε τη κατάλληλη στιγμή. Αυτό τον καιρό σκεφτόμουν να ασχοληθώ με αναπαραγωγή αυτών των πολύ όμορφων ψαριών και πάνω που ήμουν έτοιμος να ξεκηνήσω το ψάξιμο εμφανήστικε το άρθρο και είναι πολύ κατανοητό που ακόμα και εγώ, ( άσχετος ), ίσως να τα καταφέρω.

[taspan78]

απλα απιστευτο το αρθρο~!απολυτα κατανοητο...μεχρι σε σημειο που με εκανε να πιστεψω οτι κ γω...(καινουργιος στο χωρο) μπορω να το επιχειρισω!
σιγουρα ομως θελει πολυ ακομη διαβασμα κ υπομονη!!!
συγχαρητηρια φιλε!

πολύ καλό το άρθρο σου και πολύ κατανοητό. Βέβαια έχω μια απορία αν θα μπορούσες να μου την λύσεις. στο χώρο του σπιτιού πως κάνεις αποκελυφοποίηση της αρτέμιας? τι διαδικσία ακολουθείς? ποσοστό εκκολαψιμότητας των κύστεων της αρτέμιας γνωρίζεις? σήμερα έβαλα τον πρώτο μου μονομάχο σε ενυδρείο των 13 λίτρων ενας μικρούλης αρσενικός και σκέφτομαι σε κάποια φάση να αναβαθμίσω το ενυδρείο σε μεγαλύτερο και πιο οργανωμένο και να ξεκινήσω την πρώτη μου αναπαραγωγή. αν θα μπορούσες να με διαφωτίσεις θα σου ήμουν ευγνώμων πολύ!!!!

[Maverick]

Καλησπέρα και καλώς ήρθες στο φόρουμ! Απ'ό,τι κατάλαβα, αυτό που με ρωτάς είναι πως γίνεται η "εκκόλαψη" Artemia (δηλαδή από ξηρές κύστες-αβγά να καλλιεργούμε ζωντανούς ναυπλίους) και όχι "αποκελύφωση" που κανονικά είναι η διαδικασία με την οποία αφαιρούμε το εξωτερικό σκληρό περίβλημα των ξηρών κύστεων ώστε είτε να τις καλλιεργούμε με καλύτερα ποσοστά εκκόλαψης είτε να τις ταΐζουμε απ' ευθείας στα ψάρια χωρίς να εκκολαφθούν (χωρίς αποκελύφωση δεν το κάνουμε γιατί τα ψάρια δεν μπορούν να πέψουν το σκληρό εξωτερικό περίβλημα). Η διαδικασία που περιγράφω πάνω είναι η εκκόλαψη ή καλλιέργεια Artemia που είναι αρκετά έυκολη και μπορείς να δεις εδώ: http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=28756. Aν εννοείς αποκελύφωση, είναι λίγο πιο δύσκολη διαδικασία. Γενικά τα ποσοστά εκκόλαψης κυμαίνονται ανάλογα με την ποιότητα των αβγών και τις υπόλοιπες συνθήκες (φωτισμός, θερμοκρασία, αλατότητα) από 60%-πάνω από 90%.

Κάνε μερικά ψαξίματα και θα σου λυθούν πολλές απορίες Καλή συνέχεια!

[Krisos]

Υπεροχα ...μας εβαλες τα γυαλια!

[ιακωβος]

αριστη δουλεια..
μπραβο..!!
-------------------------
φιλε μου maverick..
Πολυ καλο το αρθρο σου...
θα ηθελα να σ κανω μια ερωτηση...τ θα μπορουσα να ταισω τα μικρα στις πρωτες τουσ μερες...?
αν μπορεις να μου εξηγησεις λιγο πιο αναλυτικααπο οτι στ αρθρο σου ...
σ ευχαριστωω

[exelix]

Δες εδώ: http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=28756

[ιακωβος]

Αρχική Δημοσίευση από exelix

Δες εδώ: http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=28756

thanks!!!!

[birgin]

εχει δοκιμαση καποιος να αφηση τον μονομαχο μεσα στο ενυδρειο με τα μωρα???σκεφτομαι την αναπαραγωγή...αλλα εχω ενα 20λτ που λεο να βαλω την θηλικια και ενα 60λτ με αρκετά φυτα...που εχο τον κουκλο μου...επειδή λογικά χρειάζομαι και αλλο για μετα την αναπαραγωγή ..για αυτο ρωτάω....εχω και ενα 120λτ με guppy αλλα δεν θέλω να ρισκάρω βάζοντας..μονομάχο μεσα...

http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=41546

[Maverick]

Αν ξέρεις αγγλικά, διάβασε αυτό:

http://bettysplendens.com/articles/p...?articleid=809

δεν το έχω δοκιμάσει, αλλά είναι πολύ ενδιαφέρον.. Βασικά υποστηρίζει ότι είναι καλό να αφήνει κανείς τον αρσενικό με τα μικρά και μετά τις πρώτες μέρες. Οι άπειροι αρσενικοί μπορεί να φάνε τα μικρά τις πρώτες φορές, αλλά το άρθρο υποστηρίζει ότι γίνονται καλύτεροι γονείς με τον καιρό...

[birgin]

Αρχική Δημοσίευση από Maverick

Αν ξέρεις αγγλικά, διάβασε αυτό:

http://bettysplendens.com/articles/p...?articleid=809

δεν το έχω δοκιμάσει, αλλά είναι πολύ ενδιαφέρον.. Βασικά υποστηρίζει ότι είναι καλό να αφήνει κανείς τον αρσενικό με τα μικρά και μετά τις πρώτες μέρες. Οι άπειροι αρσενικοί μπορεί να φάνε τα μικρά τις πρώτες φορές, αλλά το άρθρο υποστηρίζει ότι γίνονται καλύτεροι γονείς με τον καιρό...

SE EYXARISTO....!!!

[bebeto]

πολυ ωραιο τ αρθρο ομως εχω ενα προβλημα σχετικα με τ χωρισμο του αρσενικου με τ θυληκο...εχω ενα ενυδρειο :/ δν υπαρχει καποια λυση σχετικα με αυτο(εχω μεσα πολλες κρυψονες ομως ο αρσενικος καθε φορα π βλεπει τ θυληκια τν κυνηγαει :/ )

http://www.aquatek.gr/vb/images/smil...on_biggrin.gif

pos ginete na zeygarwsoyn.pio einai to arseniko kai pio to 8iliko?ti enidrio na exw.ti 8ermokrasia?

[Maverick]

Διάβασες όλα τα παραπάνω;

[panagiotis13]

φανταστικη δουλια !!! ειδα σιμερα προτι φορα μονομαχο και επα8α πλακα με τιν ομορφια τους

[ChocolatePuma]

Ερώτηση έστω και "χαζή"!

Διασταυρώνονται όλα τα είδη μεταξύ τους ή υπάρχουν περιορισμοί?

[Maverick]

Όταν λες είδη εννοείς τα "είδη" βε βάση το μήκος και σχήμα πτερυγίων ή τα είδη του γένους Betta;

[ChocolatePuma]

Αρχική Δημοσίευση από Maverick

Όταν λες είδη εννοείς τα "είδη" βε βάση το μήκος και σχήμα πτερυγίων ή τα είδη του γένους Betta;

Επειδή δεν πολυκατάλαβα τη διαφορά... στην ερώτηση, εννοώ πχ μπορεί να διασταυρωθεί αρσενικό betta imbellis με θυληκό betta coccina (τυχαίο το παράδειγμα)

[Maverick]

Σωστά το ρώτησες, απλά μερικοί αναφέρονται σε μονομάχους με διαφορετικό τύπο ουρας ώς "είδη" και μπερδευόμαστε. Μερικά είδη όντως διασταυρώνονται (όπως πχ το Betta splendens με το Betta mahachai που μετά από αρκετές διασταυρώσεις έδωσαν τα dragons - http://www.bettaterritory.nl/BT-AABDragons.htm).

[maria p]

μπράβο πολύ ωραίο και χρήσιμο!!! ευχαριστούμε πολύ