Ελληνικοί υγροβιότοποι: Ο ποταμός Νέστος

[neos]

Ένα από πιο σημαντικά στοιχεία του χόμπυ του ενυδρείου, είναι κατά τη γνώμη μου, η ευαισθητοποίηση για τα υδρόβια οικοσυστήματα, τα οποία προσπαθούμε να αναπαραστήσουμε στα ενυδρεία που στήνουμε. Η συγκέντρωση πληροφοριών για τις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν, η ενημέρωση για τα ψάρια και τα φυτά του κάθε βιότοπου, αποτελούν την πιο ενδιαφέρουσαν προεργασία πριν από το στήσιμο ενός βιοτοπικού ενυδρείου.


Κι ενώ για διάφορους βιότοπους της αφρικανικής ή της αμερικανικής ηπείρου, υπάρχει πληθώρα πληροφοριών στο φόρουμ μας και στο διαδίκτυο γενικότερα, δε μπορώ να πω το ίδιο για τους βιότοπους της χώρας μας, που δεν υστερούν καθόλου νομίζω ούτε σε ποικιλία ψαριών, ούτε σε ποικιλία φυτών.


Με αυτό το σκεπτικό, θα προσπαθήσω να συγκεντρώσω και να παρουσιάσω πληροφορίες για υγροβιότοπους της Β. Ελλάδας (Αξιός, Στρυμώνας, Νέστος), ξεκινώντας από τον ποταμό Νέστο. Απώτερος σκοπός, να καταφέρω να στήσω το ελληνικό βιοτοπικό που ονειρεύομαι αλλά και να δούμε να στήνονται περισσότερα ελληνικά βιοτοπικά ενυδρεία με ενδημικά είδη ψαριών και φυτών.


Ο ποταμός Νέστος, το Δέλτα και το ευρύτερο οικοσύστημα Βιστωνίδας – Ισμαρίδας.


Ο ποταμός Νέστος είναι ένας από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Ελλάδας. Έχει συνολικό μήκος 234 χλμ από τα οποία τα 130 χλμ διασχίζουν ελληνικό έδαφος (τους Νομούς Δράμας, Καβάλας και Ξάνθης) και 114 χλμ διασχίζουν τη Βουλγαρία από που και πηγάζει. Οι πηγές βρίσκονται στο όρος Ρίλα και η βουλγαρική του ονομασία είναι Mesta.


Στο ελληνικό του τμήμα, ο ποταμός Νέστος διασχίζει περιοχές με πολύ διαφορετικό ανάγλυφο, δημιουργώντας πολλά και διαφορετικά είδη βιότοπων που φιλοξενούν μεγάλη ποικιλία πανίδας και χλωρίδας. Από το νότιο κομμάτι του ορεινού όγκου της Ροδόπης (όπου δημιουργεί τους γνωστούς μεάνδρους), μέχρι τις λιμνοθάλασσες της Χρυσούπολης, ο πλούτος της υδρόβιας ζωής που συντηρεί ο ποταμός, είναι τεράστιος.


Το Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης, όπως ορίστηκε το 2008 με την Κ.Υ.Α 44549 (Φ.Ε.Κ. 497/Δ/17-10-200, περιλαμβάνει τις προστατευόμενες περιοχές των υγροτόπων Δ. Νέστου, Λ. Βιστωνίδας, Λ. Ισμαρίδας και της ευρύτερης περιοχής τους, με χερσαία και υδάτινη συνολική έκταση 726.000 στρέμματα περίπου.


Η χλωρίδα του ποταμού Νέστου


Η παρανέστια περιοχή χαρακτηρίζεται από πλούσια και ποικίλη βλάστηση καθώς και από ένα εντυπωσιακό αριθμό στα είδη φυτών της. Στην περιοχή του Δέλτα απλώνεται ένα πραγματικό μωσαϊκό από φυτοκοινωνίες όπως :

• Η αμμοθινική βλάστηση η οποία περιέχει αρκετά από τα χαρακτηριστικά είδη φυτών και αναπτύσσεται με μορφή ζωνών με διάφορες φυτοκοινωνίες των κλάσεων Cakiletea και Ammophiletea.
• Η αλοφυτική βλάστηση εμφανίζει πολύ καλές συνθέσεις και καλύπτει σημαντική έκταση, ιδιαίτερα στις λιμνοθάλασσες της Κεραμωτής με καλή και εκτεταμένη εμφάνιση της κοινωνίας Arthrocneumum glacum – Puccinellia distanns.
• Η βλάστηση των καλαμώνων αναπτύσσεται σε συνεκτικές συστάδες κυρίως προς τις εκβολές του ποταμού ως παρόχθια βλάστηση, στις λίμνες με γλυκό νερό και σε όλα τα φυσικά ή τεχνητά κανάλια της περιοχής.
• Θαμνώνες με αρμυρίκια υπάρχουν σε μικρές συστάδες σε ολόκληρη την περιοχή, φυσικά περισσότερο συνεκτική και εκτεταμένη εμφανίζεται η ενότητα αυτή στις παρόχθιες εκτάσεις κατά μήκος του ποταμού, όπου στα ελαφρώς αλατούχα εδάφη δεν μπορούν να αναπτυχθούν τα ξηλώδη παραποτάμια είδη των γενών Salix και Populus.
• Λειμώνες με βούρλα απαντώνται στις χερσαίες εκτάσεις βορειανατολικά των ιχθυοτροφείων Βάσσοβα και Κουμπουρνού όπου σχηματίζουν την κοινωνία Juncus acutus και Juncus maritimus –Ass.
• Υδρόβια βλάστηση απαντάται κυρίως στα γλυκά νερά του Νέστου ποταμού και σε όλα τα φυσικά και τεχνητά κανάλια της περιοχής, όπου το νερό τους δεν επηρεάζεται από την αλατότητα της θάλασσας.
• Οι δασικές εκτάσεις στο Δέλτα Νέστου χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
  1. Δάση που αναπτύσσονται κατά μήκος των όχθων του ποταμού όπου το νερό είναι μόνιμα σε ροή ή κατακλύζει περιοδικά τις περιοχές αυτές.
  2. Δάση που αναπτύσσονται στις εκβολές και τους κώνους απόθεσης.

Η πανίδα του ποταμού Νέστου


Ένα πολύ σημαντικό τμήμα των ειδών πανίδας στην Ελλάδα επιβιώνει στο δέλτα του Νέστου. Στο Δέλτα του Νέστου έχουν καταγραφεί το 38% των ψαριών του γλυκού νερού που υπάρχουν σε εθνικό επίπεδο, το 69% των αμφιβίων, το 38 % των ερπετών, 65% των πουλιών και το 19% των θηλαστικών. Αυτά τα ποσοστά κατατάσσουν τον υγρότοπο του Δέλτα του Νέστου στους σημαντικότερους της χώρας. Αναλυτικά, στο Δέλτα του Νέστου έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα 20 είδη θηλαστικών, 11 είδη αμφιβίων, 22 είδη ερπετών, 30 είδη ψαριών γλυκού νερού καθώς και 277 είδη πτηνών.
Το δέλτα άλλωστε, αποτελεί ιδανικό ενδιαίτημα για το φώλιασμα, τη διαχείμαση, τη διατροφή, και την ανάπαυση πολλών μεταναστευτικών πουλιών, έτσι χρησιμοποιείται ως σταθμός κατά τη μετανάστευση από περίπου 180 είδη πουλιών, αριθμό εντυπωσιακό που οφείλεται στην ποικιλότητα ενδιαιτημάτων.
Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρωπαϊκή ήπειρο όπου φωλιάζει ένα από τα πιο σπάνια πουλιά, η αγκαθοκαλημάνα (Hoplopterus spinosus). Στο Δέλτα του Νέστου βρίσκεται το 80% του Ελληνικού πληθυσμού της αγκαθοκαλημάνας.
Στο παραποτάμιο δάσος υπάρχει μη εκτρεφόμενος πληθυσμός Κολχικού Φασιανού (Phasianus colchicus) Το είδος αυτό ζει μόνο στην Δ. Ασία, ιδιαίτερα γύρω από την Κασπία Θάλασσα. Στην Ευρώπη υπάρχουν δύο και μοναδικοί φυσικοί πληθυσμοί στο Δέλτα του Νέστου και στην Αν. Βουλγαρία.
Πολλά είναι τα είδη των ερωδιών που συχνάζουν στην περιοχή του Δέλτα του Νέστου. Ο λευκοτσικνιάς, ο αργυροτσικνιάς, ο σταχτοτσικνιάς, ο πορφυροτσικνιάς, ο μικροτσικνιάς, ο νυχτοκόρακας κι ο κρυπτοτσικνιάς, πανέμορφα πουλιά που προσδίδουν χάρη εξαιρετική στο τοπίο και αξία μεγάλη στην περιοχή.
Τα τρία είδη των κορμοράνων που υπάρχουν στην Ελλάδα υπάρχουν και στο Δέλτα του Νέστου. Στις λιμνοθάλασσες αλλά και σε άλλους βιότοπους συχνάζουν ο κορμοράνος κι η μικρότερη λαγγόνα, ενώ θαλασσοκόρακας στη Θασοπούλα.
Στο Δέλτα του Νέστου ζουν αρκετά είδη θηλαστικών, μικρά , μεγάλα φυτοφάγα και σαρκοφάγα. Αξίζει να γίνει ιδιαίτερη αναφορά στη βίδρα, ένα ζώο απειλούμενο και προστατευόμενο, ιδιαίτερα ευαίσθητο στη ρύπανση των νερών αλλά και στην ανθρώπινη παρουσία. Ζει στον ποταμό και στα κανάλια του, καθώς και στις λιμνοθάλασσες. Άλλοι κάτοικοι της περιοχής είναι ο ασβός, ο λαγόγυρος, το τσακάλι, η αλεπού και η αγριόγατα.
Περισσότερα εδώ: http://www.fd-nestosvistonis.gr/site...id=146&lang=el

Ιχθυοπανίδα


Η υψηλή βιοποικιλότητα του ποταμού Νέστου, περιλαμβάνεται σε μια πολύ ενδιαφέρουσα έκδοση, καρπό διασυνοριακής επιστημονικής συνεργασίας και μοναδική στο είδος της μελέτη για λεκάνη απορροής στην Ελλλάδα. Τον Άτλα της ιχθυοπανίδας του ποταμού Νέστου: http://www.fd-nestosvistonis.gr/site...id=134&lang=el


Το παραπάνω βιβλίο μπορείτε να το παραγγείλετε απ ευθείας στο φορέα διαχείρισης (fdvism1@otenet.gr) και θα το λάβετε εντός 3-4 ημερών με κόστος 10 ευρώ συν 5 ευρώ για τα μεταφορικά.


Στα σχεδόν 40 είδη ψαριών που εντοπίστηκαν στα εσωτερικά νερά και στις εκβολές του ποταμού, υπάρχουν αρκετά είδη που αξίζουν να φιλοξενηθούν στα ενυδρεία μας και το καθεστώς προστασίας τους θα το επέτρεπε. Κάποια από αυτά παρουσιάστηκαν από τον panos-alex/polis εδώ: http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=42528


Σημεία ενδιαφέροντος


Τα σημεία ενδιαφέροντος σε όλη αυτή την έκταση του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, είναι πάρα πολλά και θα μπορούσαν να αποτελέσουν και σημεία επίσκεψης / συνάντησης των δύο κλιμακίων Β. Ελλάδας του ΠΣΦΕ. Ενδεικτικά αναφέρω:


Κέντρο πληροφόρησης Νέστου:
http://www.fd-nestosvistonis.gr/site...id=141&lang=el


Μεγάλο Δάσος (Κοτζά Ορμάν):
http://www.dchrisoupolis.gr/index.ph...d=27&Itemid=25


Φωτογραφίες


Επειδή είμαι άσχετος με τα περί πνευματικών δικαιωμάτων και δε ξέρω ποιες από τις φωτογραφίες που βρίσκω στο ίντερνετ μπορούμε να ανεβάσουμε και ποιες όχι, βάζω απλώς το λινκ από την αναζήτηση στις εικόνες του google για τον “ποταμό Νέστο” όπου μπορείτε να δείτε πανέμορφες εικόνες:
http://www.google.gr/images?hl=el&bi...f&aqi=&aql=&oq=


Σύνδεσμοι για ποταμό Νέστο


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%...84%CE%BF%CF%82


http://www.fd-nestosvistonis.gr


http://www.minenv.gr/1/12/121/12103/.../g1150010.html


http://www.xanthi.gr/index.php?tmp=2...1131_1176_1212

[Crazy_Beaver]

Ωραίο θέμα!!!!

[robius]

Καλησπερα ,ωραια σκεψη και πολυ καλη δουλεια φιλε μου μπραβο σου! Μηπως πρεπει καποτε να ασχοληθουμε και με τα ''δικα μας '' ειδη ψαριων ? Δεν νομιζω να μην εχουν ενδιαφερον και πρεπει να ειναι και πιο ευκολα σε απαιτησεις

[ippomas]

Μπραβο Νεοs πολυ ωραιο το θεμα σου οντως εχει την μυστηριοδη ομορφια και πιστευω οτι εισαι γνωστης των πραγματων. Εγω προσωπικα επειδη πολλες φορες χαλαρωνω διπλα στο ποταμι φροντισα στα 3 ενυδρεία που εχω ολη η αμμο και τα ξυλα που εχω να ειναι απο τον Νεστο.

[lucy]

αααα!!!! πολύ ωραίο θέμα! μπράβο σου!!!!!!!!!

Τώρα θα βλέπω μ άλλα μάτια το Νέστο! κι έχω εκδρομή εκεί κοντά στις 13 του μήνα!

[Πάνος]

Αρχική Δημοσίευση από Crazy_Beaver

Ωραίο θέμα!!!!

[neos]

Αρχική Δημοσίευση από lucy

έχω εκδρομή εκεί κοντά στις 13 του μήνα!

Lucy θέλουμε φωτογραφίες! Άλλωστε βιοτοπικό Νέστου χωρίς τα "φώτα" σου για τα φυτά του, δε θα μπορέσω να στήσω ποτέ!

[Γιώργος Κ]

Πολυ ενδιαφερον θεμα!!!

Μπραβο νεε!!!

[mpoumpoula]

Έίχα την τύχη πριν πολλά χρόνια να τα περπατησω όλα αυτά τα μέρη... Ειδικά την Ισμαρίδα τότε δεν την ήξερε κανείς και ήταν παράδεισος...
Συγχαρητήρια για το θέμα που άνοιξες...

[giannisaek]

Μπράβο Ανδρέα πολύ καλό θέμα, καιρός να μάθουμε και για τους δικούς μας βιότοπους.

[lucy]

Αρχική Δημοσίευση από neos

Lucy θέλουμε φωτογραφίες! Άλλωστε βιοτοπικό Νέστου χωρίς τα "φώτα" σου για τα φυτά του, δε θα μπορέσω να στήσω ποτέ!

Υπόσχομαι!

[lucy]

Κάτι είχα υποσχεθεί! Άργησα αλλά δεν ξέχασα!

Κατ' αρχήν το κλασικό τοπίο του ποταμού Νέστου



Τα νερά ήταν πολύ πεσμένα και φαινόταν καθαρά τι υπάρχει στον βυθό του ποταμού







Βρυόφυτα που αργοπεθαίνουν λόγο χαμηλής στάθμης



Το fontinalis antipyretica σε όλο του το μεγαλείο σε θαυμάσιο βυθό



Πιθανότατα ένα είδος μυριόφυλλου





Αυτό με μάγεψε αλλά δεν ξέρω τι είναι



Καμιά φορά και οι άλγες γίνονται όμορφες!



Ψευδομαϊδανός και δυόσμος του νερού



Κι επειδή μιλάμε για βιοτοπικό Νέστου θα μας βοηθούσε και μια φωτο για πλάτη. Δυο κορμοί δέντρων με πανέμορφα σχέδια που άνετα θα μπορούσαν να βρεθούν βυθισμένοι και να δημιουργήσουν ένα ωραιότατο θέαμα!




Και μια φωτογραφία άσχετη με το βιοτοπικό, αλλά για να δείτε τι απόλαυσα!!!

[neos]

Ευχαριστούμε Lucy

[neos]

Όπως και κάθε χρόνο η Οικολογική Κίνηση Δράμας διοργανώνει εκδρομή στον νέστο με τρένο και πεζοπορία.


Η εκδρομή ξεκινά λίγο μετά τις 08.00 το πρωί από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Δράμας. Στην στάση Κρωμνικού αρχίζει η πεζοπορεία μέχρι τους τοξότες. Η επιτροφή στην Δράμα γίνεται περίπου στις 17.00.


Φέτος η εκδρομή θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 12 Μαΐου.