Μέτρηση του Διοξειδίου του άνθρακα: Η σχέση pH/KH CO2

[kanarini]

[IMG]file:///C:/Users/3DC5~1/AppData/Local/Temp/msohtml1/01/clip_image002.gif[/IMG]

Μέτρηση του Διοξειδίου του άνθρακα: Η σχέση pH/KH CO2

Μέχρι και πριν από μερικά χρόνια, οι ερασιτέχνες των ενυδρείων συνήθιζαν να μετρούν τα επίπεδα έγχυσης διοξειδίου του άνθρακα βάσει του πίνακα της σχέσης pH/KH CO2. Με τη βοήθεια αυτού του πίνακα, οι ερασιτέχνες μετρούσαν τις δύο μεταβλητές, δηλαδή το pH και το KH, και διαπίστωναν την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα (σε ppms) που ενέχυσαν στο ενυδρείο. Ακούγεται τόσο απλό και όμως έτσι ήταν.

Η σχέση pH/KH CO2

Ας εξετάσουμε τώρα πως λειτουργεί ο πίνακας pH/KH CO2. Οι μεταβλητές pH και KH λειτουργούν μαζί σε επίπεδη εξίσωση που πινακοποιεί τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα χωρίς να χρειάζεται να έχετε μεγάλες γνώσεις στη χημεία. Τούτο συμβαίνει γιατί, καθώς το διοξείδιο του άνθρακα διαλύεται στο νερό, απελευθερώνει ανθρακικό οξύ που θα μειώσει τα επίπεδα pH του ενυδρείου. Όταν οι έλεγχοι δείχνουν ότι τα επίπεδα pH είναι χαμηλότερα του αρχικού και τούτο χωρίς έγχυση διοξειδίου του άνθρακα, υπάρχει σαφής ένδειξη ότι διοξείδιο του άνθρακα διαχέεται στο ενυδρείο. Τώρα, το ΚΗ αναφέρεται στην ανθρακική σκληρότητα που βοηθά στην αναστολή της έκλυσης ανθρακικών οξέων κατά την έγχυση διοξειδίου του άνθρακα. Με τη μέτρηση της τιμής κάθε μεταβλητής και με τη βοήθεια μαθηματικής σχέσης μπορούμε να εξάγουμε τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα.

Το νερό των ενυδρείων περιέχει πάρα πολλές μεταβλητές για τη χρήση/υπολογισμό του πίνανακ pH/KH CO2. Η σχέση pH/KH CO2 αποτελεί καλό οδηγό για τη μέτρηση των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα αλλά δεν είναι και απόλυτα ακριβής. Η μέτρηση αυτή θεωρεί ότι τα επίπεδα pH και KH στο νερό είναι απολύτως εξισορροπημένα και δεν μεταβάλλονται καθόλου, γεγονός που δεν συμβαίνει ποτέ σε νερό ενυδρείου. Τα νερά του ενυδρείου περιέχουν φωσφορικά άλατα, τανίνες, οργανικά οξέα και βάσεις που προέρχονται από τα απόβλητα των ψαριών, από αποσυντεθημένα φυτά και από νιτροποιητικά βακτηρίδια που θα επηρεάσουν τα επίπεδα του pH σε καθημερινή βάση. Σε ό,τι αφορά στις τιμές KH, αυτές μπορεί να επηρεαστούν από αποσυντεθημένα ορυκτά που προέρχονται από πέτρες και βράχους, κοχύλια στο υπόστρωμα και άλλα υλικά που απαρτίζουν το ορυκτό στοιχείο του ενυδρείου. Με άλλα λόγια, εάν οι υπολογισμοί σας γίνονται βάσει απόλυτων τιμών pH και KH τότε πιθανόν να έχετε λάθος μέτρηση του CO2. Το πιθανότερο είναι ότι τα πραγματικά επίπεδα CO2 στο ενυδρείο σας είναι υψηλότερα από τα επίπεδα που προκύπτουν από τη μέτρηση βάσει του πίνακα.

Αποτελέσματα βάσει του πίνακα pH/KH CO2

Όπως προείπα, ο πίνακας pH/KH CO2 μπορεί να βοηθήσει τους αρχάριους να καταλάβουν πόση ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα εισάγουν στο ενυδρείο τους. Ο πίνακας αυτός αποτελεί πολύ καλό μέσο για να κατανοήσουμε τη γενικότερη λειτουργία του CO2 και πως η αναστολή του KH μπορεί να αποτρέψει την πτώση των επιπέδων του pH. Σε τελική όμως ανάλυση δεν είναι ακριβές όργανο.

Η καλύτερη λύση για την παρακολούθηση των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα στο ενυδρείο συνίσταται στο μηχάνημα ελέγχου στάγδην (σταγόνα σταγόνα) CO2.
Ο Εκτιμήσιμος Δείκτης, ή εν συντομία ΕΔ, αποτελεί ικανοποιητική μέθοδο υπολογισμών των δοσολογιών λιπασμάτων σε φυτεμένο ενυδρείο. Τη βασική αρχή συνίσταται στο να χορηγείται υψηλότερη δοσολογία θρεπτικών συστατικών απ’ ότι χρειάζονται πραγματικά τα φυτά άλλα με τρόπο τέτοιο και σε τέτοια ισορροπία έτσι ώστε να μην επωφελούνται τα φύκια. Τούτο αφορά τόσο στα μικρο-θρεπτικά όσο και στα μακρο-θρεπτικά συστατικά και έχει καλύτερα αποτελέσματα σε ενυδρεία με υψηλό φωτισμός και με πολύ πυκνή βλάστηση

Για μια στιγμή…. Ξέρουμε ότι η υπερβολική συγκέντρωση θρεπτικών στοιχείων στη δεξαμενή οδηγεί στην αύξηση της ποσότητας φυκιών. Έτσι δεν είναι; Όχι, ή τουλάχιστον όχι έτσι ακριβώς. Να ξέρετε ότι δεν φταίει τόσο η υπερβολική ποσότητα θρεπτικών συστατικών στη δεξαμενή όσο η ανισορροπία μεταξύ των θρεπτικών στοιχείων που προκαλεί τα φύκια. Για τον πολλαπλασιασμό των φυκιών πρέπει να υπάρχουν και άλλα στοιχεία σε υπεραφθονία, όπως για παράδειγμα υπερβολικός φωτισμός και υψηλά επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα, έτσι ώστε τα φύκια να απορροφήσουν τα περίσσεια θρεπτικά συστατικά που προκύπτουν από τη μέθοδο λίπανσης.

Ο ΕΔ υπολογίζεται στη βάση υψηλής ποσότητας φωτός και σταθερής έγχυσης CO2 σε ποσοστό 30ppm. Μπορούμε να διαπιστώσουμε τα επίπεδα κορεσμού του διοξειδίου του άνθρακα είτε μετρώντας το pH και το KH ή με τον ελεγκτή στάγδην του διοξειδίου του άνθρακα. Η τελευταία μέθοδος είναι πολύ μεγαλύτερης ακρίβειας και δίνει αποτελέσματα σε πραγματικό χρόνο με αλλαγή του χρώματος ανάλογα με το αν τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα είναι χαμηλά, μέτρια ή υψηλά.

Πως λειτουργεί ο ΕΔ;
Το βασικό πρόγραμμα ΕΔ βασίζεται σε υπολογισμό εβδομάδας 7 ημερών και είναι σχετικά εύκολο. Τη Δευτέρα (πρώτη μέρα του υπολογισμού) θα προσθέσετε τα μακροθρεπτικά συστατικά σας ενώ την Τρίτη μπορείτε να προσθέσετε άνετα τα μικροθρεπτικά συστατικά χωρίς το φόβο απώλειας σιδήρου εξαιτίας της χημικής αντίδρασης με τα φθοριούχα άλατα. Η δοσολογία συνεχίζει κατ’ αυτόν τον τρόπο εναλλακτικά μέχρι και την Κυριακή όπου κάνετε αλλαγή νερού κατά ποσοστό 50%. Η αλλαγή του νερού επαναφέρει στα σωστά επίπεδα τα θρεπτικά συστατικά του ενυδρείου και ταυτόχρονα συμβάλει στην απομάκρυνση των περιττών θρεπτικών συστατικών. Ο ίδιος κύκλος ξεκινά τη Δευτέρα με την προσθήκη των μακροθρεπτικών συστατικών (υλών). Μπορείτε να προσαρμόσετε το πρόγραμμα στις δικές σας ανάγκες ακολουθώντας ωστόσο τα βασικά αυτά στοιχεία.

Στην περίπτωση του προγράμματος ΕΙ, χρησιμοποιούνται συνήθως λιπάσματα υπό τη μορφή σκόνης γιατί είναι πιο εύκολα στη χρήση.

Βασικά λιπάσματα
Στα βασικά μακροθρεπτικά στοιχεία συγκαταλέγονται τα νιτρικά άλατα (που απαντούν στα KNO3), τα φωσφορικά άλατα (που απαντούν στα ΚΗ2ΡΟ4) και το κάλιο (που απαντά και στα δύο συστατικά και αντιστοιχεί στο Κ. Η άλλη βασική κατηγορία στοιχείων βρίσκεται στα λεγόμενα μικροστοιχεία, που στην ουσία αποτελούν μείγμα διαφόρων ορυκτών, όπως σίδηρο, μαγνήσιο, βόριο, κ.λπ.

Σε ορισμένες περιπτώσεις ορισμένοι προσθέτουν και θειικό μαγνήσιο (ΜgSO4), χωρίς ωστόσο κάτι τέτοιο να είναι υποχρεωτικό, έτσι ώστε να ενισχύσουν την ανασταλτική ικανότητα του νερού (που μετριέται σε ΚΗ). Όταν χρησιμοποιείτε νερό αντίστροφης όσμωσης ή οποιοδήποτε τύπο νερού με χαμηλή ανασταλτική ικανότητα, το θειικό μαγνήσιο θα βοηθήσει ώστε να μην πέσουν πολύ χαμηλά τα επίπεδα pH κατά τη διάρκεια της νύχτας, κατά την οποία αυξάνουν τα ποσοστό διοξειδίου του άνθρακα (γεγονός που, σε ορισμένες περιπτώσεις, συμβάλλει στην υπερβολική συγκέντρωση ανθρακικού οξειδίου). Τα νιτρικά άλατα θα σχηματίσουν με τη σειρά τους νιτρικό οξύ που πιέζει προς τα κάτω τα επίπεδα pH. Αν και στην περίπτωση του ΕΔ, τα επίπεδα νιτρικών αλάτων είναι υψηλά, τα αποτελέσματα της οξίνισης δεν είναι τόσο ορατά όσο στην περίπτωση έγχυσης CO2. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε βαλβίδα σωληνοειδούς στο χρονομέτρη για να κλείσετε την παροχή CO2 κατά τη διάρκεια της νύχτας. Θα πρέπει ωστόσο να επαναφέρετε την παροχή μία με δύο ώρες πριν να βγει και πάλι το φως της ημέρας προκειμένου να υπάρχει επαρκής χρόνος ανάκαμψης των επιπέδων CO2.

Κατάλληλες αναλογίες ανάμιξης
Εάν έχετε ξεχωριστά διαλείμματα για τα ΝΟ3, ΡΟ4 και τα μικροστοιχεία μπορείτε να αλλάζετε εύκολα τις συγκεντρώσεις κάθε παραμέτρου. Με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίζετε πολύ πιο αποτελεσματικά τα φύκια ή την έλλειψη θρεπτικών στοιχείων.

Έχει αποδειχθεί ότι η αναλογία ΝΟ3/ΡΟ4 της τάξης 10:1 είναι αποτελεσματική αλλά κάθε είδος φυτού θέλει τις δικές του αναλογίες. Πρέπει να στοχεύετε στα 20-30 ppmNO3 και 2-3 ppm ΡΟ4. Το Κάλιο πρέπει να είναι στην ίδια αναλογία με το ΝΟ3 και το διοξείδιο του άνθρακα πρέπει να είναι σταθερά στα 30 ppm.