Η Τοξικότητα της αμμωνίας
Τοξικότητα της αμμωνίας Πολλές φορές διαβάζουμε ότι η αμμωνία είναι επικίνδυνη ειδικά όμως όταν το PH είναι υψηλό είναι θανατηφόρα. Γιατί άραγε ; Ας δούμε λοιπόν αυτή τη σχέση αμμωνίας και PH ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τη χημεία που επικρατεί μέσα στα μικρά μας οικοσυστήματα και να μπορέσουμε να δώσουμε τη πρέπουσα σημασία σε μετρήσεις όπως αυτή του PH που πολλές φορές, ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχουν φυτά, παραμελείται από πολλούς χομπίστες. Σε ένα στρωμένο ενυδρείο μπορεί κάποια στιγμή να εμφανιστεί αμμωνία. Οι λόγοι είναι πολλοί, διακοπή ρεύματος, βλάβη ή βούλωμα της αντλίας νερού, μεγάλη δόση τροφής, θάνατος κάποιου σαλιγκαριού ή μαλακίου ή ακόμα και ψαριού, μεγάλη ιχθυοφόρτιση και φυσικά, οτιδήποτε άλλο μπορεί να χαλάσει τη βιολογία του φίλτρου μας. Το πόσο όμως τοξική είναι η αμμωνία είναι μια συνάρτηση της τιμής που μετράμε και της θερμοκρασίας του νερού. Ο βασικότερος όμως παράγοντας που επηρεάζει τη τιμή του επιπέδου της τοξικής αμμωνίας είναι αυτό του PH. Η αμμωνία που μετράμε ανάλογα με το PH μας, μπορεί να είναι ακίνδυνη, να προκαλεί φθορές μετά από μακροχρόνια έκθεση ή ακόμα να είναι θανατηφόρα. Στο πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται το πραγματικό επίπεδο της τοξικής αμμωνίας σε συνάρτηση με το υπολογισμένο, βάσει μετρήσεων επίπεδο τού αμμωνίου - αμμωνίας, του PH του νερού και της θερμοκρασίας του μετρημένο στη κλίμακα βαθμών Celsius. Για μετρήσεις που γίνανε και οι ενδείξεις από τα ήταν 0 ppm αμμωνίου/αμμωνίας, σημαίνει ότι δεν υπάρχει ποσότητα αμμωνίας, άρα δεν τίθεται θέμα τοξικότητας της. Είναι σημαντικό οι μετρήσεις να γίνονται με αξιόπιστο τρόπο. Οικονομικά αποδεκτός αξιόπιστος τρόπος είναι αυτός των υγρών tests. Στην αγορά κυκλοφορούν και tests που μάλιστα προσφέρουν τη δυνατότητα των πολλά σε ένα, όμως η αξιοπιστία τους είναι αναμφίβολη. Προσωπικά τα χρησιμοποιώ ως γρήγορη ένδειξη και μόνο ανάμεσα στις προγραμματισμένες μου δειγματοληψίες. Σχεδόν το σύνολο βέβαια αυτών των tests δεν μετράνε την αμμωνία. Άρα η χρήση υγρού test στη περίπτωση μας είναι μονόδρομος. Από αυτό το άρθρο προκύπτει ότι και η μέτρηση του PH είναι σοβαρή υπόθεση και θα πρέπει και αυτή να γίνεται με αξιόπιστο τρόπο. Από απλή παρατήρηση του πίνακα διαπιστώνουμε ότι όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του PH, δηλαδή όσο περισσότερο αλκαλικό είναι το νερό μας τόσο περισσότερο τοξική είναι η αμμωνία. Επίσης παρατηρήστε ότι για ουδέτερο PH 7.5 η αμμωνία είναι μεν επικίνδυνη αλλά όχι τοξική. Δώστε μεγάλη προσοχή στις οριακές τιμές (αυτές με το έντονο πράσινο). Θα πρότεινα να θεωρηθούν και να αντιμετωπιστούν όπως αυτές της κίτρινης ζώνης. Ένα σφάλμα ακρίβειας, που έχουν όλα τα υγρά να γίνει στον υπολογισμό του PH τότε πολύ εύκολα η αμμωνίας μας μπορεί από ακίνδυνη να αναδειχτεί σε τοξική. Ο τύπος που δίνει σαν αποτέλεσμα τα ppm Τοξικής αμμωνίας βάσει των μετρήσεων αμμωνίας, του PH και της θερμοκρασίας είναι ο ακόλουθος. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικές με τα μαθηματικά που διέπουν τον παρακάτω τύπο μπορείτε να διαβάσετε http://www.prologic.gr/aafent/image/article.gif εδώ το σχετικό άρθρο (στα αγγλικά).
Για την κατασκευή του πίνακα χρησιμοποιήθηκαν τυπικές θερμοκρασίες του νερού και τιμές PH, όπως παρουσιάζονται στις συνηθισμένες κλίμακες υγρών μέτρησης. Ανάλογα χρησιμοποιήθηκαν οι συνηθισμένες κλίμακες των υγρών μέτρησης του αμμωνίου και της αμμωνίας. Οι τιμές του πίνακα είναι ενδεικτικές μπορείτε και πρέπει να χρησιμοποιείτε τον υπολογισμό ή εναλλακτικά το πρόγραμμα υπολογισμού http://www.prologic.gr/aafent/image/article.gif εδώ για να δείτε ακριβώς τις τιμές της τοξικής αμμωνίας βάσει των δικών σας προσωπικών μετρήσεων. Περισσότερα στοιχεία για την αμμωνία Ο στόχος αυτού του άρθρου δεν είναι να αναλύσει σε βάθος τη συμπεριφορά του αζώτου και των ενώσεων του όπως είναι η αμμωνία, αλλά να εμπλουτίσει σε βάθος τις γνώσεις όλων εμάς που ασχολούμαστε με το χόμπι των ενυδρείων και να μας εξηγήσει το γιατί τελικά λέμε ότι η αμμωνία είναι τοξική και γιατί κάνει κακό στα ψάρια μας, ώστε όταν ακούμε ή διαβάζουμε κάτι σχετικό να γνωρίζουμε το μηχανισμό όπου επενεργεί και δημιουργεί προβλήματα στους κατοίκους των ενυδρείων μας. Τι είναι "Ελεύθερη " Αμμωνία σε σχέση με την "ιονισμένη" αμμωνία (NH3 και NH4) ; Η ελεύθερη αμμωνία ((NH3-N)) και η ιονισμένη αμμωνία (NH4+-N) αντιπροσωπεύουν δύο μορφές μειωμένου ανόργανου αζώτου που υπάρχουν σε ισορροπία ανάλογα με το PH και τη θερμοκρασία των υδάτων στα οποία βρίσκονται. Από τα δύο, η μορφή ελεύθερης αμμωνίας είναι αρκετά τοξικότερη στους οργανισμούς όπως τα ψάρια και, επομένως, δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στη σχετική συγκέντρωση αυτού του ιδιαίτερου μολυσματικού παράγοντα. Τελικά, αυτή η ελεύθερη αμμωνία είναι μια αεριώδης χημική ουσία, ενώ η NH4+ μορφή του μειωμένου αζώτου είναι μια ιονισμένη μορφή που παραμένει διαλυτή στο νερό. Γιατί η ελεύθερη αμμωνία είναι τοξική για τα ψάρια; Αντίθετα από τους ανθρώπους, που εκκρίνουν το άζωτο μέσω των ούρων τους, τα ψάρια απελευθερώνουν την αμμωνία-άζωτο μέσω των δομών των βραγχίων. Όπως με τη μεταφορά του οξυγόνου, και το διοξείδιο του άνθρακα από, τους πνεύμονές μας, η μεταφορά της αμμωνίας στις επιφάνειες του βραγχίου των ψαριών οδηγείται από μια βαθμιδωτή συγκέντρωση (δηλ., κινείται σταδιακά από μια υψηλή συγκέντρωση στη μια πλευρά του βραγχίου [ μέσα ] προς μια χαμηλή συγκέντρωση στην εξωτερική επιφάνεια). Εντούτοις, αυτή η μεταφορά επιβραδύνει αναπόφευκτα καθώς το μέγεθος αυτής της βαθμίδωσης μειώνεται. Με ποιο απλά λόγια η τοξική αμμωνία κινείται από τα σημεία που υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση (όπως το εσωτερικό των ψαριών) προς (μέσω των βράγχιων) σημεία που υπάρχει μικρή συγκέντρωση (δηλαδή το νερό). Εάν δεν υπάρχει όμως αυτή η διαφορά συγκέντρωσης τότε αυτή η μετακίνηση δεν γίνεται και το τοξικό χημικό παραμένει στον οργανισμό των ψαριών. Είναι οι άλλες μορφές του αζώτου τοξικές; Ναι... το νιτρώδες άλας και οι μορφές νιτρικών αλάτων που παράγονται από την οξείδωση του αζώτου (μέσω της νιτροποίησης) μπορούν επίσης να επιβάλουν έναν τοξικό αντίκτυπο, αν και αυτές οι μορφές είναι αρκετά λιγότερο ισχυρές. Κατ' αρχάς, αν και τα νιτρώδη άλατα μπορούν όχι μόνο να είναι τοξικά αλλά και μεταλλαξιογονικά, αυτή η μερικώς οξειδωμένη ένωση φθάνει σπάνια στα επίπεδα αρκετά υψηλά για να προκαλέσει οποιαδήποτε προβλήματα (δηλ., επειδή οξειδώνεται εύκολα από τα Nitrobacter τα βακτηρίδια για να διαμορφώσει τα νιτρικά άλατα). Φυσικά η ευνόητη προϋπόθεση εδώ είναι η σωστή και επαρκής λειτουργία μηχανισμών φιλτραρίσματος. Τα νιτρικά άλατα μπορούν επίσης να επιβάλουν τη μορφή τοξικότητάς τους, αλλά είναι πολλές φορές (δηλ., περίπου 10 έως 100) φορές λιγότερο επικίνδυνη για τα ψάρια από ότι είναι η ελεύθερη αμμωνία. Ακόμα και τότε, εάν τα επίπεδα νιτρικών αλάτων φθάνουν σε πολύ υψηλά επίπεδα, μπορούν ακόμα και προκαλέσουν το θάνατο στα ψάρια. Ευτυχώς, εν τούτοις, τα νιτρικά άλατα είναι η μορφή αζώτου που τα σχεδόν όλα τα φυτά αγαπάνε να τρώνε. Μαζί με το διοξείδιο του άνθρακα, το άζωτο είναι το υψηλότερο στοιχείο στον κατάλογό τους ουσιαστικών συστατικών αύξησης τους. Χωρίς άζωτο (νιτρικά άλατα), επομένως, αυτά τα φυτά απλά δεν θα μεγαλώσουν. Το άζωτο μαζί με το φώς, το νερό, το CO2 και δώδεκα άλλα ιχνοστοιχεία τρέφουν λοιπών τα φυτά μας και τα αναγκάζουν να δεσμεύουν τα νιτρικά άλατα στα φύλλα και τους μίσχους τους, αφαιρώντας τα από την τροφική αλυσίδα και φυσικά από το νερό μας. Ο κύκλος του αζώτου και οι λειτουργίες του εξοπλισμού μας Στο παραπάνω σχήμα παρουσιάζεται παραστατικά ο κύκλος του αζώτου, από τη στιγμή που η αμμωνία και το αμμώνια είτε παράγεται από τη σήψη των τροφών και των νεκρών οργανισμών είτε ανταλλάσετε όπως είδαμε από τα βράγχια των ψαριών και διαχέεται στο νερό. Στη συνέχεια μέσω της άντλησης του νερού η ροή διοχετεύεται μέσα σε διάφορες στρώσεις κεραμικών και άλλων υλικών όπου είναι κατάλληλα για την ανάπτυξη αποικιών βακτηρίων. Τα πρώτα βακτήρια που αναπτύσσονται και λειτουργούν είναι τα Nitrosomonas, όπου με τη βοήθεια του οξυγόνου καταναλώνουν την αμμωνία και το αμμώνιο (NH3,NH4) και τη μετατρέπουν σε Νιτρώδη Ιόντα (NO2). Άλλη σειρά βακτηρίων που αναπτύσσονται και λειτουργούν είναι τα Nitrobacter όπου με τη σειρά τους και πάλι με τη βοήθεια του οξυγόνου καταναλώνουν Νιτρώδη Ιόντα (NO2) και αποβάλλουν Νιτρικό Άλας (NO3). Το Νιτρικό άλας, που όπως είδαμε είναι λιγότερο τοξικό από τις άλλες ενώσεις του αζώτου αλλά παραμένει τοξικό, καταναλώνεται από τα φυτά που το έχουν ανάγκη. Εάν η ποσότητα των φυτών δεν επαρκεί, είτε οι λοιπές συνθήκες (φώς, λοιπά ιχνοστοιχεία κτλ) ή δεν υπάρχουν καθόλου φυτά, η αποβολή πρέπει να γίνεται μέσω της αλλαγής του νερού σε διαστήματα τέτοια ώστε η περιεκτικότητα του νερού σε νιτρικό άλας να είναι χαμηλή. Κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι το οξυγόνο που είναι απαραίτητο η οξυγόνωση του νερού γίνεται με την ύπαρξη κυματισμού στην επιφάνεια του, αεραντλίες, πτώση από ύψος και άλλες τεχνικές. Η διαδικασία στρωσίματος του ενυδρείου έχει να κάνει με την ανάπτυξη σε ικανό πληθυσμό των βακτηρίων Nitrosomonas και Nitrobacter και για αυτό το λόγο είναι εξαιρετικά σημαντική εργασία. Επίσης λόγω του ότι τα βακτήρια αναπτύσσονται σε επιφάνειες, για αυτό είναι λάθος να λέμε ότι το νερό στρώνει. Αυτό που ουσιαστικά στρώνει είναι τα υλικά του φίλτρου μας. Φυσικά βακτήρια αναπτύσσονται παντού, σε όλες τις επιφάνειες και τα υλικά (χαλίκια, ξύλα, τσάμι κτλ) που υπάρχουν μέσα στο ενυδρείο μας αλλά εκεί δεν είναι σε ικανοποιητικές ποσότητες και το νερό δεν έχει στο σύνολο του ροή προς αυτά τα σημεία. Συμβάλλουν λοιπόν αλλά δεν είναι η λύση του προβλήματος. Η αμμωνία το αμμώνιο, τα νιτρώδη ιόντα το νιτρικό άλας, το οξυγόνο, το διοξείδιο του άνθρακα που είναι απαραίτητο για τα φυτά, τα μέταλλα, ο φώσφορος, η ακαληλικότητα και οξύτητα του νερού, η ολική και η ανθρακική σκληρότητα του νερού είναι οι βασικότεροι παράγοντες που επιδρούν στο να διατηρήσουν το μικρό μας οικοσύστημα σε ισορροπία. Ο αγώνας για τη διατήρηση, τα υλικά που χρησιμοποιούμε για να ρυθμίζουμε το κάθε ένα παράγοντα από αυτούς μαζί με την απόλαυση του θεάματος και της ηρεμίας που μας δίνουν τα ψάρια, κάνουν αυτό το χόμπι συναρπαστικό και ίσως μοναδικό στο είδος του. |
Μην ξεχναμε οτι και τα κιτρινα επιπεδα ειναι ιδιατερα επικινδυνα σε καποιους τυπους ψαριων. Και εμφανη προβληματα να μην αντιμετωπιζονται αμεσα αυτο δεν σημαινει οτι πχ δεν μειωνεις για παραδειγμα την αμυνα του ψαριου, τη μακροζωια του. Διορθωστε με αν κανω καποιο λαθος σε αυτο.
|
ΝΑ κάνω και εγώ μια ερώτηση . Εμένα το ενυδρείο μου έχει χαμηλό ph 5 .
¶ρα σύμφωνα με τα παραπάνω η αμωνία δεν είναι τοξική . Το ενυδρείο είναι μεγάλο και με μεγαλούτσικα ψάρια (Δίσκους και Σκαλάρια ) . Αν θελήσω να ανεβάσω το ph στο 6,5 τότε θα έχω πρόβλημα με την αμμωνία ή η βιολογία μου θα δουλέψει και δεν θα έχω πρόβλημα? |
Αν δεν εχεις αμμωνια στο PH 5 δεν θα εχεις ουτε οταν το ανεβασεις στο 6.5 γιατι πολυ απλα η διαφορα ειναι οτι η υπαρχουσα αμμωνια γινετε πιο τοξικη. Δεν ειναι δηλαδη οτι δημιουργειται απο το ΡΗ. Ελπιζω να σε βοηθησα.
|
Αν Χρήστο μας ανεβάσεις το ΡΗ γρήγορα θα έχεις πολλά προβλήματα βέβαια....
|
Η απάντηση του Θεόφιλου με καλύπτει.
Όπως και ο Μάνος λέει για να ανεβάσεις κατά 1.5 του Ph είναι πολύ μεγάλη αλλαγή, αλήθεια γιατί θέλεις να κάνεις κάτι τέτοιο ; Επίσης για ποιο λόγο έχεις αμμωνία σε επίπεδο μέτρησης ; |
Παράθεση:
Καλο ειναι να προστεθει με καποιο τροπο στο ηδη πολυ καλη εργασια.:smt023:smt023 |
Θα αναφέρω συμπληρωματικά μερικά στοιχεία της φυσιολογίας των ψαριών για να υπάρχει καλύτερη κατανόηση της αμμωνίας και των προβλημάτων που δημιουργούνται. Θα απλοποιήσω λίγο τη γλώσσα ώστε το κείμενο να είναι κατανοητό προς όλους.
Η αμμωνία ρέει από μια υψηλή συγκέντρωση προς μια χαμηλή. Την υψηλή την έχει το ψάρια μέσα του, την χαμηλή θα πρέπει να την έχει το ενυδρείο. Η ανταλλαγή γίνεται στα βράγχια. Εάν η συγκέντρωση του ενυδρείου είναι υψηλότερη τότε δεν μπορεί να υπάρχει ομαλή ροή και η εναλλαγή αερίων δεν γίνεται στο σύνολο που το ψάρι επιθυμεί. Μεγάλη δυσκολία στην εναλλαγή οδηγεί προς την ασθένεια "Δηλητηρίαση αμμωνίας". Μικρότερες δυσκολίες δεν οδηγούν σε άμεση δηλητηρίαση αλλά σε σταδιακή, δηλαδή με ποιο απλά λόγια το ψάρι μπορεί και να τη γλυτώσει εάν είναι τυχερό και εκτεθεί για μικρό χρονικό διάστημα. Το χρονικό διάστημα που η κίτρινη ζώνη δείχνει, φυσικά είναι για τους ευαίσθητους οργανισμούς περισσότερο σύντομο και για τους πιο ανθεκτικούς είναι μεγαλύτερο. |
Επειδή κάποια από τα λινκσ στο αρχικό άρθρο δε λειτουργούν, να ένα με πίνακες για την τοξικότητα της αμμωνίας σε σχέση με το Ph...
http://www.dataguru.org/misc/aquarium/AmmoniaTox.html |
Όλες οι ώρες είναι GMT +2. Η ώρα τώρα είναι 01:16. |
Forum engine powered by : vBulletin Version 3.8.8
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
Copyright 2000-2016 Greek Aquarists Board